De aardappeleters; zo staat ons Nederlandse volkje wel bekend in de rest van de wereld. En gezien onze historie is dit verklaarbaar. De aardappel was een heel populair voedingsmiddel toen we net de akkerbouw gingen ontwikkelen. Veel opbrengst, goed te bewaren en zeker in de koude winter periode, makkelijk te bereiden en het gaf veel voedings stoffen en dus een goed gevulde maag.

Gaan we even nog wat verder terug naar de tijd dat we nog niet bezig waren met verbouwen, maar nog echt met verzamelen, dan ook zie je dat knol en bol gewassen een groot deel uitmaakten van het “dieet”. De mannen gingen op jacht en de vrouwen gingen graven naar wortelen van diverse planten. Onze genen zijn dus goed aangepast op het eten van gewassen van onder de grond.

De aardappel is nog steeds populair en veel mensen vinden ze ook nog steeds erg lekker; Bij velen staat er wel regelmatig een aardappelgerecht op de tafel.  Daarmee kunnen we nog steeds lekker afwisselen. De aardappel bevat ook flink wat voedingsvezels en zal in vergelijking met je bruine boterham zelfs meer vezels bieden.  Een  volkoren boterham levert je slechts 2 gram voedingsvezel..

Daarnaast kun je door bereidingswijzen ook weer invloed uitoefenen op de mate van gezondheid: frituren zal uiteraard net even anders zijn dan wanneer je ze in de schil zal stomen. Dat zal verder geen uitleg behoeven voor velen. De opmars van de airfryer laat zien dat we allemaal wel denken dat frituren niet gezond is. Dat de airfryer per definitie de frietjes gezonder maakt is een illusie…

Maar besef dat je wel eenvoudige manieren hebt om je aardappel gezonder te maken als gehele concept.

Ten eerste: eet deze gewoon niet dagelijks; een paar keer per maand kan echt geen kwaad.

Ten tweede: eet minder aardappelen in verhouding met de hoeveelheid groenten: daarmee verlaag je de Glycemische lading en zal je bloedsuikerspiegel ook niet te snel te hoog worden om daarna weer naar beneden te storten. Ook is het in dat opzicht een goed plan om lekker veel mayo (zonder koolzaad-olie natuurlijk) bij je frietjes te eten.  Daarmee geeft het vetgehalte sneller een verzadigd gevoel en zorgt deze ook voor minder impact op je bloedsuiker.

Ten derde: en misschien wel de mooiste! maak resistent zetmeel van je aardappel gerecht en geef zo je darmflora een feestje! Op hun beurt geven deze dan weer jouw lijf geweldig mooie stoffen terug zoals butyraat ofwel boterzuur.  Dit boterzuur doet veel voor je zoals: productie van goede enzymen waardoor voeding goed verteerd kan worden, remt slechte enzymen die kankerverwekkende stoffen kunnen maken  (beta-glucoronidase), regelt ons hongergevoel, activeert aanmaak van bruin vetweefsel, zorgt voor afbraak en afvoer van cholesterol, zorgt voor opbouw van slijmvliezen in je darmen en daarmee verminder je de kans op lekke darm en in later stadium auto-immuunziekten, regelt de darmperistaltiek, maken positieven neurotransmitters aan en zo kan ik nog wel meer opnoemen.

In de vorige kolom heb je ook al een aantal nadelen van de aardappel mogen lezen. Er zijn er nog een aantal waar velen niet bij stil staan;

De hoeveelheid koolhydraten kan zeker voor mensen die nog te kampen hebben met diabetes type 2 of insuline resistentie niet meewerken aan gewichtsverlies en regelen bloedsuikerspiegel. Wanneer je aardappelen bakt zal deze ook vrij veel vet op kunnen nemen. De combinatie met hoge bloedsuikerspiegel en vette maaltijd zal alleen nog maar meer zorgen voor opslag in plaats van verbranding. Het hormoon insuline zorgt daarvoor.

De aardappel behoort tot de nachtschade familie. Deze kan voor klachten zorgen wanneer je darmflora uit balans is. Vandaar dat het FOD-map dieet deze ook uitsluit wanneer je je darmen weer wil repareren. Het stofje waar het om gaat is: Glycoalkaloïden

Een ander stofje dat je in nachtschade vindt: lectinen. Dit is eigenlijk het stofje dat de plant aanmaakt om zichzelf te kunnen beschermen tegen schimmels en deze worden in de regel ook gezien als anti-nutrienten die wellicht schadelijk kunnen zijn wanneer we er te vaak en te veel van eten. Lectinen kunnen namelijk ervoor zorgen dat je darmen doorlaatbaar worden en er op die manier ongewenste stoffen in je bloedbaan komen (exorfinen).

Maar waarom ik ook zelf voorzichtig ben met welke aardappel en hoeveel; dat is in wezen ook de milieu belasting op het ecosysteem. We hebben de afgelopen jaren zo veel soorten veredeld en in dat oogpunt hebben we hier ook te maken met een fikse genetisch gemodificeerde grondstof. De vraag of onze genen deze voeding nog herkennen en weten wat ze ermee moeten doen hoort daar dan bij.

De hoeveelheid gewasbescherming ofwel gif zal voor een gemiddeld aardappelveld niet gering zijn. Dat we steeds te horen krijgen dat het geen kwaad kan….daar geloven wij inmiddels niet meer in hoop ik.

Ook de manieren om het langer te kunnen bewaren zodat ze niet uitschieten zijn naar mijn idee niet bevorderlijk voor onze gezondheid. Weet wanneer je biologische aardappelen koopt, dat deze gewoon na een aantal weken in je kast uitlopen. De gewone aardappel na maanden nog niet; dat zet je hoop ik wel aan het denken.

Dus mijn persoonlijke conclusie: niets mis met op z’n tijd aardappelen en zeker ook gewoon frietjes uit het vet. Wil je af en toe net wat gezonder; kook aardappelen vandaag en maak er morgen een aardappelsalade van zodat je resistent zetmeel hebt.

De zoete aardappel tenslotte: die kiezen veel mensen nu omdat ze denken dat deze gezonder is. In vergelijking met de gewone aardappel zal in de basis een verschil zitten in hoeveelheid vezels en wat anders qua vitamines. Maar of je zoete aardappel verhit of gewone aardappel: de glycemische lading blijft hetzelfde. Dus zoete aardappel frietjes zijn in dat oogpunt niet beter. Ook vanuit ecologisch oogpunt is de zoete aardappel geen betere keus. Deze komt meestal uit het buitenland en daar zal er heus wel een stuk oerwoud zijn opgeofferd en gebruiken wellicht bepaalde soorten gif, die hier al lang verboden zijn.