Diepe ontspanning
In onze huidige maatschappij kunnen we wel stellen dat het grootste probleem de chronische stress is waar iedereen in meer of minder mate last van heeft. Wanneer je denkt ach…maar ik heb echt geen stress; bedenk dat even hoeveel prikkels je dagelijks te verwerken hebt zonder dat je het in de gaten hebt: toen we in ons berenvelletje rondliepen hadden we geen last van verkeersdrukte, overal reclames en geluid, social media en mailboxen. Alles draait om balans en die balans is in ons lichaam terug te vinden in 3 assen: de HPA, HPG en HPT as.. Wanneer je chronische stress hebt, gaat alle energie naar de HPA-as; .je bijnieren en dan krijgt de HPG as en de HPT as te weinig toestemming van het lichaam om energie te gebruiken; en zo ontstaan bijvoorbeeld problemen op voortplantingshormonen gebied ( HPG) of stofwisseling/ schildklier ( HPT)
Pas als je goed en diep kunt ontspannen kun je je lichaam weer helen. Je kunt pas diep slapen en voldoende REM slaap krijgen wanneer je echt helemaal ontspannen bent. En een tekort aan slaap geeft het lichaam weer een stres respons. daar hebben we weer een visuele cirkel!
Een uurtje op social media bezig zijn, tv kijken of computerspelletjes spelen zijn voor je oerbrein echt geen ontspanning, maar een overload aan prikkels. Ook ervaart ons lichaam stress bij een verkeerde voeding, te weinig echte sociale verbinding en te weinig beweging. Heb jij koffie nodig als brandstof voor je bijnier?
Goede en foute stress
Een stress respons zorgt in eerste instantie voor aanmaak van adrenaline en noradrenaline in je sympatische zenuwstelsel; dat was heel handig als je voor een beer weg moest rennen. Het lichaam bereid je dus al voor op het eventueel oplopen van een verwonding want de aanmaak van deze stoffen gaat ervoor zorgen dat er ontstekingsremmende reacties opgestart kunnen worden. Heel handig als je maar enkele keren per week zo’n reactie in hoeft te zetten, maar als wij ons brein langdurig onder stress zetten heeft je lichaam steeds meer moeite om deze reactie weer “uit” te zetten met de hulp van cortisol. En daar ligt het grote probleem..cortisol ongevoeligheid ofwel een uitgeputte HPA-as..je bijnier. Deze orgaantjes zijn zo klein omdat ze in ons ontwerpmodel maar enkele keren “aan” hoefden. En dan wordt stress op lange termijn een balans verstoorder.
Inmiddels is de medische wetenschap er ook achter dat de meeste aandoeningen waar mensen mee voor naar een huisarts gaan, in meer of mindere mate stress als oorzaak hebben. Langdurige stress zorgt voor een constant verhoogde mate van darmdoorlaatbaarheid, waardoor endotoxemie ontstaat, wat weer een belangrijk begin is in de schakel naar huidproblemen en allergieën, laaggradige ontstekingen enz. Allerlei ongewenste stoffen in je lichaam levert op den duur echt een heel scale van klachten op en kan gezien worden als de startpunt van het metabool syndroom.
Acute stress is gezond!
Met in je achterhoofd houdende dat je lichaam alles weer zo snel mogelijk in balans kan brengen is regelmatig acute stress opzoeken juist een gezondheidsbevorderende interventie. Je vergroot daarmee je aanpassingsvermogen enorm. Maar wat zijn dan acute stressfactoren? Evolutionar gezien kregen we 10.000 Jar geleden kortdurende stress van honger, kou, hitte of dorst. Nu is dit bijvoorbeeld sauna, koud douchen, zonder jas naar buiten, wondjes oplopen in de vrije natuur ( tuinieren) kort en krachtig sporten (HIT).
En daarnaast kun je waar mogelijk ook gaan kijken naar verminderen van je stressfactoren, want die beer kan je ook zien als een baan waar je niet graag naar toe gaat, een hypotheek, geen zingeving of doel hebben en een ontevreden relatie met jezelf of je partner.
Ga wandelen in de natuur…doe “gek” en doe dat eens op blote voeten; Forrest bathing is zelfs een officieële behandeling in Japan. Daarnaast is kijken naar de hoeveelheid koffie en energiedranken een idee. Ga eens op zoek naar iets waar je echt van kan ontspannen; meditatie, mindfullness of yoga zijn in dat opzicht ook echt bewezen methoden. Als je niet weet waar je van kan ontspannen omdat je het gevoel daarvan kwijt bent: bedenk dan dat je van de juiste ontspanning energie krijgt.
Zoek iets dat bij jou past en zet dat in je agenda als een afspraak met je parasympaticus en je bijnier. Maak van :”geen tijd” eens een prioriteit.